Rodzina 500 plus – od 2016 nowe świadczenie wychowawcze
Projekt ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci wprowadzający program Rodzina 500 plus został już udostępniony i według jego aktualnej wersji – ustawa ma wejść w życie już od 1 stycznia 2016 roku.
Zespół prawników z Kancelarii radcowskiej w Krakowie przygotował dla Państwa krótki artykuł – przedwosnik po tym projekcie.
Program Rodzina 500 plus ma wprowadzić nowe i powszechne świadczenie wychowawcze z przeznaczeniem na częściowe pokrycie wydatków w zakresie wychowania dziecka oraz zaspokojenia jego potrzeb życiowych. Z dużą dozą ostrożności, mając na uwadze, że projekt może ulec jeszcze istotnym zmianom, nasza Kancelaria prawna prezentuje projektowane warunki i zasady i wypłaty świadczenia.
Warunki przyznania świadczenia w ramach programu Rodzina 500 plus.
- dziecko nie ma ukończonego 18 roku życia – świadczenie ma być wypłacane aż do uzyskania pełnoletności,
- dziecko pozostaje na utrzymaniu osoby występującej z wnioskiem,
- w przypadku pierwszego dziecka – jeśli dochód w przeliczeniu na jednego członka rodziny nie przekracza 800 zł/ jeśli chodzi o dziecko niepełnosprawne – gdy dochód na członka rodziny nie przekroczy 1200 zł. Natomiast w odniesieniu do drugiego lub kolejnego dziecka – bez względu na osiągany próg dochodowy,
- dziecko nie pozostaje w związku małżeńskim (bowiem, kobieta może zawrzeć związek małżeński za zezwoleniem sądu opiekuńczego, po ukończeniu przez nią 16 roku życia),
- dziecko nie jest uprawnione do świadczenia wychowawczego na własne dziecko,
- dziecko nie zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
- członkowi rodziny nie przysługuje świadczenie rodzinne za granicą.
Procedura uzyskania i wypłaty świadczenia z programu Rodzina 500 plus.
Świadczenie ma być wypłacane na wniosek, który składa rodzic (rodzice), opiekun prawny dziecka lub jego opiekun faktyczny (jeśli wystąpił do sądu rodzinnego z wnioskiem o przysposobienie dziecka). Zgodnie z projektem wniosek będzie składany do właściwego organu samorządu terytorialnego – wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Jednostki samorządu terytorialnego będą wykonywać określone zadania jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Uzyskanie świadczenia nie będzie jednak takie proste, ponieważ do wniosku będzie trzeba dołączyć:
- zaświadczenia o dochodzie podlegającym opodatkowaniu podatkiem PIT,
- zaświadczenia dokumentującego wysokość innych dochodów,
- oświadczenia o faktycznie uzyskanych przychodach zadeklarowanych przez podatnika w poprzednim roku podatkowym, osiąganych przez osoby podlegające przepisom ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze,
- oświadczenia o wysokości dochodu uzyskiwanego z gospodarstwa rolnego,
- inne zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego, w tym:
- dokument stwierdzający wiek dziecka,
- prawomocny wyrok sądu rodzinnego stwierdzający przysposobienie lub zaświadczenie o prowadzonym postępowaniu w sprawie o przysposobienie,
- orzeczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka.
W odniesieniu do osób posiadających, tylko jedno dziecko przewidziano dodatkowy wymóg w postaci wspomnianego wcześniej limitu progu dochodowego, od zachowania którego będzie uzależnione nabycie prawa do świadczenia.
Weryfikacja wniosku oraz dołączonych dokumentów.
W razie, gdy organ poweźmie wątpliwości w stosunku do osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia, może zarządzić stosowny wywiad środowiskowy, zwracając się o jego przeprowadzenie do kierownika ośrodka pomocy społecznej. Organ może pozostawić wniosek bez rozpoznania, w następujących sytuacjach:
- w sytuacji niezastosowania się do wezwania organu w kwestii uzupełnienia lub poprawienia nieprawidłowo wypełnionego wniosku w ramach programu Rodzina 500 plus – w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania,
- w przypadku, gdy osoba starająca się o uzyskanie świadczenia w ramach programu Rodzina 500 plus złoży wniosek bez załączenia wymaganych dokumentów, nie uzupełniając niniejszych braków w terminie wyznaczonym przez organ (nie krótszym niż 14 i nie dłuższym niż 30 dni).
Wydanie decyzji o wypłacie świadczenia w ramach programu Rodzina 500 plus.
Świadczenie wychowawcze będzie przyznawane decyzją wydaną przez marszałka województwa. Marszałek województwa może w formie pisemnej upoważnić inny podmiot, określony ustawą do załatwiania spraw, dotyczących realizacji świadczenia wychowawczego.
Rodzina 500 plus – tryb wypłaty świadczenia.
Świadczenie wychowawcze ma być wypłacane w rocznych cyklach, tj. od dnia 1 listopada do 31 października roku następnego. Wypłaty rozpoczynają się od miesiąca, w którym wpłynie wniosek wraz z prawidłowo wypełnionymi dokumentami.
Złożenie wniosku po terminie wyznaczonym przez organ na jego przyjmowanie, będzie skutkowało przyznaniem świadczenia, dopiero z początkiem nowego cyklu. Jako, iż program Rodzina 500 plus ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku, tym samym już od tej daty jest możliwość nabycia prawa do otrzymania świadczenia, z tym jednak zastrzeżeniem, że będzie ono wypłacane dopiero od kwietnia 2016 roku.
Rodzina 500 plus – nie dla rodzin „marnotrawiących” (?) pieniądze.
Projektowana ustawa może rodzić wiele wątpliwości. Najbardziej zasadnicza, jak sądzą nasi radcowie prawni, odnosi się do możliwości wstrzymania wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy ośrodek pomocy społecznej lub inny organ publiczny przekaże organowi zajmującemu się wypłatą świadczeń informację, że osoba uprawniona marnotrawi pobierane świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je na inne cele, niż te na które zostało przyznane. Praktyczne stosowanie tego przepisu przez ośrodki pomocy społecznej może budzić wiele kontrowersji.
W niniejszym artykule przedstawiliśmy Państwu najważniejsze kwestie zawarte w proponowanym projekcie ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. Treść projektu nasuwa wiele pytań dotyczących programu Rodzina 500 plus. Przykładowo: czy świadczenie należy odebrać osobiście czy też będzie możliwość otrzymania świadczenia na rachunek bankowy?, co ustawodawca rozumie pod pojęciem marnotrawienia pieniędzy?, jakie wydatki będą uważane za poniesione na cel, niezgodny z przeznaczeniem otrzymanego świadczenia?, jak organ zamierza weryfikować fakt prawidłowego wydatkowania środków – pracownicy pomocy społecznej będą wizytować osoby uprawnione, rozliczać je z otrzymanych środków?, a także na podstawie jakich okoliczności pracownicy ci będą mogli przystąpić do weryfikacji sposobu wydatkowania świadczenia?
Na obecny moment nawet profesjonalny prawnik nie jest w stanie udzielić na powyższe pytania jakiejkolwiek odpowiedzi.
